الزام دریافت کد شهاب برای تمام اشخاص حقیقی و حقوقی

شناسه هویت الکترونیک بانکی (کد شهاب) شناسه‌ای ۱۶ رقمی است که در راستای اجرای مقررات مبارزه با پولشویی، برای هر مشتری بانکی، به‌صورت اختصاصی و از طریق سامانه نهاب و با همکاری سازمان‌هایی از جمله "ثبت احوال کشور"، "ثبت شرکت‌ها"، "وزارت کشور" و سایر نهادهای ذی‌ربط صادر و در تمام بانک‌ها به‌صورت یکسان تعریف می‌شود. برخی سامانه نهاب را سامانه شناسایی مشتری در نظر می‌گیرند. این در حالی است که سامانه مزبور سامانه نظارتی بانک مرکزی است و وظیفه شناسایی مشتری بر عهده بانک عامل است؛ در واقع بانک مرکزی از طریق این سامانه، بر انجام تکلیف مزبور نظارت می‌کند.

کد شهاب در واقع همان کد ملی برای اشخاص حقیقی و شناسه ملی برای اشخاص حقوقی است. به محض صدور این کد توسط یکی از بانک­ها، برای مشتریانی که در دیگر بانک‌ها و موسسات مالی دارای مجوز رسمی بانک مرکزی حساب دارند، کد شهاب جهت انجام تراکنش­ها در سامانه­های سانتا و پایا به صورت یکسان تعریف می­شود. درخصوص آن دسته از مشتریانی که از قبل اقدام به افتتاح حساب نموده­اند، بانک­ها اقدام به صدور کد شهاب می­نمایند و در این خصوص نیازی به مراجعه به بانک نیست. با این حال، اتباع خارجی دارای حساب‌های بانکی می­بایست برای اخذ کد شهاب در مهلت تعیین شده از سوی بانک مرکزی به شعب بانک‌ها مراجعه کنند.

تغییرات صورت گرفته درخصوص صدور کد شهاب در دو فاز ابتدائاً در بهمن ماه 1399 و اردیبهشت 1400 انجام پذیرفت. بر اساس بخشنامه بانک مرکزی، جهت صدور کد شهاب برای مشتریان توسط بانک­ها، در اختیار داشتن اطلاعات هویتی کامل مشتریان ضروری است؛ بر همین اساس باید نام، نام خانوادگی، کد ملی، شماره شناسنامه، آدرس منزل، شماره تماس و شغل از مشتریانی که کد شهاب به دلیل نقص اطلاعات برای ایشان صادر نشده است، اخذ شود. در غیر این صورت، حساب بانکی مسدود خواهد شد و هیچ گونه خدماتی به این دسته از مشتریان ارائه نخواهد گردید. درج نکردن کد مذکور در برخی از بانک‌ها، پرداخت‌های شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه را برای توزیع سود و اصل سررسید اوراق با اختلال روبه‌رو کرده و به همین منظور همه سهامداران و ناشران باید کد شهاب خود را در حساب‌های بانکی ثبت کنند. جهت استعلام کد شهاب، کافی است مشتریان در سایت بانک مدنظر به جستجوی این کد بپردازند. در صورت عدم نمایش کد شهاب، مشتریان مکلف­اند به شعب بانک­ها مراجعه نمایند.

باتوجه به ضروری بودن برخورداری کلیه اشخاص حقوقی از کد شهاب، بانک مرکزی اخیراً در بخشنامه­ای به شرکت­های منحله در حال تصفیه پرداخته است. توضیح اینکه با آنکه انحلال شرکت­ها با توجه به نوع آنها مراحل مختلفی خواهد داشت، با این حال، انواع شرکت­های موضوع قوانین ایران در طول تصفیه شخصیت حقوقی خود را حفظ کرده و از حقوق و تعهداتی مستقل از شرکا برخورداراند؛ حقوق و تعهداتی محدودتر از دوران قبل از انحلال. لذا می­توان گفت شخصیت حقوقی شرکت مزبور که برای انجام امور تصفیه موجود است، جهت انجام امور بانکی مربوطه به کد شهاب نیاز دارد.

به موجب بخشنامه بانک مرکزی درخصوص ارائه شناسه شهاب به شرکتهای منحله در حال تصفیه که طی نامه شماره 1۶۱۹۲۲/00 مورخ 10/06/1400 از سوی مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم ابلاغ گردید؛ " مقرر شد از آنجاییکه شخصیت حقوقی شرکت­ها پس از انحلال و تا خاتمه امر تصفیه باقی می­ماند و خاتمه دادن کارهای جاری و اجرای تعهدات و وصول مطالبات و تقسیم دارایی شرکت، مستلزم دریافت خدمات بانکی است و لازمه دریافت خدمات بانکی نیز داشتن شناسه شهاب است؛ ارائه شناسه مذکور به شرکت­های منحله در حال تصفیه به منظور دریافت خدمات بانکی و صرفا در راستای انجام امور مربوط به تصفیه شرکت تا ختم عملیات تصفیه، انجام پذیرد."