لایحه اصلاح قانون ثبت شرکت ها
15 مارس 2021
لغو ثبت سفارش برای واردات کالا به مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
5 سپتامبر 2021

وضعیت ارزهای دیجیتال در ایران

 

وضعیت ارزهای دیجیتال در ایران

تاریخ انتشار: 25 اسفندماه 1399



با گسترش فناوری­های فضای مجازی، یکی از موضوعاتی که امروزه در سطح جهانی بسیار مورد توجه قرار گرفته، پدیده­ی ارزهای دیجیتالی علی الخصوص بیت کوین می­باشد. این ارز بر مبنای مخفی نگه داشتن هویت کاربران عمل می­نماید که برای اولین بار در ژانویه ۲۰۰۹ خلق شد. در حال حاضر بیت کوین با ارزش ترین ارز دیجیتالی است که فاقد هرگونه پشتوانه­ی خاص مانند فلز طلا است. این ارز محدود به جغرافیای خاصی نمی­شود و استخراج آن توسط عموم مردم امکان پذیر است.

علی رغم تاریخچه کوتاه، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی تأثیرات عمده­ای در سطح جهانی داشته اند که این امر تبدیل به یک چالش نوظهور جهت اجرای قانون و مقامات نظارتی مالی در جامعه­ی سرمایه

گذاری شده است. با توجه به خلأهای قانونی در ایران در رابطه با ارزهای دیجیتال، دو پرسش عمده مطرح می­گردد:

اولا، آیا معاملات ارزهای دیجیتال مجاز است؟

ثانیاً، آیا نگهداری، وارد کردن و فروش دستگاه استخراج ارزهای دیجیتال(ماینر) جرم است؟

وفق نظریه مشورتی مورخ ۱۳۹۸/۰۴/۱۰، پول یا ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین طبق بند «پ» ماده یک قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲، ارز مورد حمایت این قانون محسوب نمی­شود و با لحاظ تصویب نامه مورخ  ۱۳۹۸/۰۵/۰۹ هیئت وزیران، خرید و فروش آن و نگهداری، خرید و فروش و وارد کردن دستگاه ماینر در مقررات کیفری عنوان مجرمانه ندارد مگر در مواردی خاص و همچنین وفق تصویب نامه شماره ۳۹۲۲۸/ت۵۷۳۷۳ه هیئت وزیران مصوب ۱۳۹۹/۰۴/۱۵، کلیه دارندگان دستگاه­های ماینر می­بایست ظرف مهلت درنظرگرفته شده، مشخصات هویتی خود، تعداد و نوع دستگاه­های تحت مالکیت را به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام دارند.

همانطورکه ملاحظه می­گردد، هم اکنون هیچ گونه محدودیت خاص و اعلام شده­ای برای هیچ کدام از ارزهای دیجیتالی وجود ندارد و معامله گران منعی برای فعالیت در این بازار ندارند، لیکن بانک­ها و صرافی­های زیر نظر بانک مرکزی امکان تبادلات مالی فی ما بین خود با اینگونه ارزها را ندارند و هنوز به منظور استفاده از ارزهای دیجیتال در سطح مبادلات بین­المللی مجوزی صادر نشده است. در حال حاضر استخراج بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی در ایران قانونی است اما برای شروع فعالیت می­بایست مجوزهای مربوطه از وزارت صنعت، معدن و تجارت اخذ گردد.

از طرفی جهت شناسایی مزارع بیت کوین، اداره برق هنوز سازکار مشخصی تدارک ندیده است و آن­ها را تنها با مصارف غیرمتعارف برق و سرکشی به محل استفاده برق تشخیص می­دهد. درخصوص تعرفه برق مصرفی ماینینگ، وفق آیین نامه اجرایی«استخراج فرآورده­های پردازشی رمزنگاری شده(رمزارز)»، این تعرفه با قیمت متوسط ریالی برق صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما که توسط وزارت نیرو تعیین و اعلام می‌گردد، محاسبه و اعمال خواهد شد. درنتیجه این امر تغییرات نرخ ارز به صورت پیوسته در تعرفه برق ماینینگ تأثیر می­گذارد که در نظر گرفتن تعرفه صادراتی اعتراض فعالین در این حوزه را برانگیخته و از نظر آنان با تعرفه کنونی، استخراج رمزارزها صرفه اقتصادی ندارد.

همچنین تبصره ۳ بند ۴  آیین نامه مذکور تأکید می‌نماید:« استفاده از انشعاب برق و گاز جهت استخراج رمزارز‌ها (ماینینگ) صرفاً با ارایه مجوز‌های تعیین‌شده در این تصویب‌نامه مجاز می‌باشد و هر گونه استفاده از انشعاب برق و گاز مصرف خانگی، عمومی، کشاورزی، صنعتی و سایر مصارف برای استخراج رمزارز‌ها (ماینینگ) ممنوع است. وزارتخانه‌های نیرو و نفت موظفند از طریق شرکت‌ها تابع و وابسته نسبت به شناسایی، قطع و جمع‌آوری انشعابات فاقد مجوز اقدام و مطابق قانون مجازات استفاده‌کنندگان غیرمجاز آب و برق، تلفن، فاضلاب و گاز -مصوب ۱۳۹۶- عمل نمایند.»

 

با گسترش فناوری­های فضای مجازی، یکی از موضوعاتی که امروزه در سطح جهانی بسیار مورد توجه قرار گرفته، پدیده­ی ارزهای دیجیتالی علی الخصوص بیت کوین می­باشد. این ارز بر مبنای مخفی نگه داشتن هویت کاربران عمل می­نماید. در حال حاضر بیت کوین با ارزش ترین ارز دیجیتالی است که فاقد هرگونه پشتوانه­ی خاص مانند فلز طلا است. این ارز محدود به جغرافیای خاصی نمی­شود و استخراج آن توسط عموم مردم امکان پذیر است.